Eisenstein o Meyerholdzie

Red. Władimir Zabrodin

Przeł. Henryk Chłystowski

Red. nauk. Danuta Ulicka

Wydawnictwo: Sedno

Współwydawca: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia

2015

Kilka słów o książce…

Książka przygotowana przez Władimira Zabrodina, historyka kina radzieckiego i badacza twórczości Siergieja Eisensteina, skomponowana została z tekstów Eisensteina odnoszących się do życia i twórczości Wsiewołoda Meyerholda oraz wybranych tekstów Meyerholda opatrzonych komentarzem Eisensteina. Ten swoisty kolaż przedstawia różne formy wypowiedzi Eisensteina i zawiera, jak twierdzi autor wyboru, „prawie wszystkie teksty Eisensteina o Meyerholdzie, jakie opublikowano w Rosji”. Są to: fragmenty wspomnień i nieukończonych książek, dzienniki, notatki do spektakli, listy do matki i przyjaciela z dzieciństwa, korespondencja i materiały osobiste, wykłady i prace na temat teatru i sztuki filmowej oraz okolicznościowe, często wymuszone, wypowiedzi oficjalne.
Ten wybór pokazuje pełne spektrum ocen i opinii  Eisensteina o Meyerholdzie oraz stosunek ucznia do nauczyciela i mistrza a przy okazji przedstawia idee i poglądy obu wybitnych twórców na sztukę teatru i kina. Zabrodin w posłowiu „Meyer wszędzie” wskazuje na interesującą paralelę „dwoistości”: tak jak droga twórcza Meyerholda była naznaczona jego zerwaniem z tradycją szkoły Konstantina Stanisławskiego, tak osobowość twórcza Eisensteina kształtowała się w opozycji i w uzależnieniu od dokonań Meyerholda. Pierwsze zapiski są datowane na rok 1919, ostatnie pochodzą z roku śmierci Eisensteina: od lat fascynacji przez lata odrzucenia dorobku mistrza i kwestionowania teatru jako instytucji po lata pojednania i prób ujęcia doświadczeń Meyerholda z perspektywy historyka i pedagoga sztuki scenicznej.
W posłowiu Zabrodin podkreśla, że Eisenstein w tekstach o charakterze literackim często wypowiada się „pod maską”, co pozwala mu ukryć wątki autobiograficzne. Analizując różne płaszczyzny relacji ucznia i mistrza na podstawie jednej z nieukończonych i nieopublikowanych jeszcze prac Eisensteina, Puszkin a Gogol, Zabrodin wysuwa przypuszczenie, że „niedostępną” i „bezimienną” ukochaną Eisensteina była druga żona Meyerholda, Zinaida Reich.
Książka jest kopalnią informacji o dokonaniach twórczych obu głównych protagonistów jak też o rosyjskim i radzieckim teatrze i filmie tego czasu.
Książka opatrzona jest wstępem i posłowiem Władimira Zabrodina, autora wyboru tekstów, oraz zawiera indeks osobowy.

źródło: www.wydawnictwosedno.pl